Manuele therapie

Wat is een manueeltherapeut?
Manuele therapie is een specialisatie binnen de fysiotherapie die zich met name richt op de wervelkolom en de daaraan gerelateerde klachten. Een geregistreerd manueeltherapeut is een fysiotherapeut die na de opleiding voor fysiotherapie een van de vijf erkende opleidingen voor manuele therapie heeft gevolgd:

  • Stichting Opleiding Manuele Therapie (SOMT)
  • Stichting Maitland-Concept
  • Opleiding Orthopedische Manuele Therapie (OOMT)
  • Stichting School voor Manuele Therapie Utrecht
  • GGS Manuele Therapie Vrije Universiteit Brussel

De opleidingen duren 2 tot 4 jaar (in deeltijd). Op dit moment is de opleiding GGS uit Brussel de enige opleiding op universitair niveau. De Nederlandstalige opleidingen tot manueeltherapeut wijken sterk af van de opleidingen gegeven in Australië, Amerika en Canada, zowel qua duur als qua inhoud. Alleen de opleiding volgens het Maitland Concept is de enige opleiding die met gelijksoortige buitenlandse opleidingen vergelijkbaar is.

Wanneer naar een manueeltherapeut?
De manueeltherapeut houdt zich bezig met het onderzoek en de behandeling van patiënten met klachten aan het bewegingsapparaat. Dat wil zeggen de wervelkolom en de gewrichten in armen en benen. In het algemeen is manuele therapie geschikt voor klachten die, behalve met pijn, gepaard kunnen gaan met het slechter kunnen bewegen van een gewricht of gewrichten. Vanwege de specifieke kennis en vaardigheden bij het stellen van de diagnose en het vaststellen van de therapie bij klachten aan de wervelkolom en die met wervelkolom samenhangen, zal de manueeltherapeut vooral binnen dit gebied werken.

Met behulp van manuele therapie kan de stoornis van gewrichten verholpen of gereduceerd worden. De manueeltherapeut probeert de stoornis op te heffen door middel van passief mobiliserende of manipulerende technieken, ondersteund met adviezen, oefentherapie en instructie. Als er sprake is van een overbeweeglijkheid in de gewrichten kan de manueel therapeut met specifieke trainingsadviezen de patiënt leren zijn gewrichten door middel van spieren te beheersen.

Naast het verbeteren van de functie van de gewrichten is het optimaliseren van houding en beweging in werkzaamheden, sport en hobby’s van groot belang. Veel voorkomende klachten die de manueel therapeut behandelt zijn hoofd- en nekpijn die gepaard kunnen gaan met het slecht kunnen bewegen van de wervelkolom; nek- en schouderklachten die uitstralen tot in de armen; klachten hoog in de rug met rib- en borstpijn; artrose van de heup; lage rugklachten, eventueel met uitstralende pijn naar de benen; bepaalde vormen van duizeligheid die opgewekt wordt door het bewegen van de nek en kaakklachten eventueel gecombineerd met nekklachten.

Nederland kent ongeveer 2.600 manueel therapeuten die hoofdzakelijk werkzaam zijn in een zelfstandige praktijk. Ook de manueel therapeut is per 1 januari 2006 direct toegankelijk, zonder verwijsbriefje.

De manueeltherapeut is uitermate geschikt voor de diagnosestelling, al of niet in combinatie met de behandeling, van aandoeningen van het bewegingsapparaat (gewrichten, spieren etc) in het algemeen en van de wervelkolom in het bijzonder.

Over de beroepsorganisatie en de kwaliteitsbewaking
De opleiding fysiotherapie biedt toegang tot het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF). Vervolgens biedt de opleiding manuele therapie toegang tot het lidmaatschap van de Nederlandse Vereniging voor Manuele Therapie (NVMT). De NVMT, een lidvereniging van het KNGF, is de erkende beroepsinhoudelijke vereniging voor manueeltherapeuten. Leden van de NVMT vallen daarmee ook onder de klachtenregeling en het tuchtrecht van het KNGF. De manueeltherapeut is zodoende ook opgenomen in het Centraal Kwaliteitsregister van het KNGF. In dit register staan ongeveer 2300 manueeltherapeuten. De meeste van deze manueeltherapeuten zijn tevens lid van de NVMT. Om geregistreerd te kunnen blijven in het Centraal Kwaliteitsregister zijn manueeltherapeuten o.a. verplicht tot het volgen van bij- en nascholing. Het register wordt jaarlijks geactualiseerd en is te vinden op internet.